COVID-19
Choroba jest wywoływana przez koronawirusa SARS-CoV-2. Typowe objawy choroby u osób dorosłych obejmują przede wszystkim gorączkę, suchy kaszel, silne zmęczenie, duszność, ból głowy, ból mięśni/stawów, utratę lub zaburzenie węchu i/lub smaku. U większości osób choroba przebiega łagodnie, jednak w niektórych przypadkach zakażenie stanowi zagrożenie dla życia. Wirus przenosi się z człowieka na człowieka głównie drogą kropelkową lub przez dotykanie powierzchni skażonych wydzieliną z dróg oddechowych osób zakażonych.
Szczepienie:
W Polsce szczepienie jest zalecane wszystkich osobom, które ukończyły 12 lat i nie mają przeciwwskazań do podania szczepionki. Szczepionki przeciw COVID-19 są już dostępne w wielu krajach, ale nadal profilaktyka obejmuje także ścisłe przestrzeganie wytycznych dotyczących dystansowania społecznego oraz higieny rąk, kaszlu i kichania, noszenie maseczki w miejscach publicznych.
Błonica
Zarazić się możesz drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni z chorym lub nosicielem. Błonica jest chorobą kosmopolityczną – występuje na całym świecie.
Szczepienie:
W Polsce szczepienie ochronne dzieci i młodzieży do 19. r.ż. jest obowiązkowe. Osobom dorosłym powyżej 19. r.ż. szczepionym w przeszłości zaleca się pojedyncze dawki przypominające co 10 lat, a nieszczepionym – szczepienie podstawowe.
Tężec
Zarazić się możeszw wyniku zanieczyszczenia ranynp. ziemią, wodą lub odchodami zwierząt, a więc potencjalnie w każdym miejscu na świecie. W sytuacji, gdy rana mogła zostać zakażonaprzetrwalnikami tężca, niezwłocznie udaj się do lekarza.
Szczepienie:
W Polsce szczepienie przeciwko tężcowi jest obowiązkowe.Ostatnie szczepienie przypada na 19. r.ż. Dzieci szczepi się zgodnie z kalendarzem szczepień.Osobom dorosłym powyżej 19. r.ż. szczepionym w przeszłości zaleca się pojedyncze dawki przypominające co 10 lat, a nieszczepionym – szczepienie podstawowe.
Odra, świnka, różyczka
To choroby wirusowe, którymi możesz zarazić się drogą kropelkową oraz przez kontakt z zakaźnymi wydzielinami (np. dróg oddechowych).
Szczepienie:
W Polsce szczepienie jest obowiązkowe. Dzieci szczepi się szczepionką skojarzoną (MMR) zgodnie z kalendarzem szczepień. U osób dorosłych szczepienie zaleca się osobom, które nie były szczepione przeciw odrze w dzieciństwie lub otrzymały w przeszłości tylko jedną dawkę szczepionki. Zaleca się, aby niemowlęta od 9 do 12 miesięcy podróżujące za granicę otrzymały przed wyjazdem 1. dawkę szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce.
WZW B
Zarazić się możesz przez kontakt z zakażoną krwią, kontakty seksualne z zakażonymi, niejałowy sprzęt medyczny (igły i narzędzia chirurgiczne) skażony krwią osoby zakażonej Nie podejmuj przygodnych, niezabezpieczonych kontaktów seksualnych. Podczas wyboru salonu tatuażu czy salonu fryzjerskiego zwrócić uwagę na to, czy stosowany sprzęt został poddany sterylizacji lub jest jednorazowy.
Szczepienie:
Zalecane dla większości podróżnych, niezależnie do którego kraju się wybierają. Szczepionkę podaje się w trzech dawkach. Drugą przyjmuje się po miesiącu od początku cyklu, trzecią zaś po sześciu miesiącach.
WZW A
Zarazić się możesz głównie przez spożycie zanieczyszczonegopożywienia lub wody, brudne ręce, bądź od chorej osoby. Pamiętaj o higienie przygotowania żywności.
Szczepienie:
Zalecane dla wszystkich podróżnych, niezależnie do którego kraju się wybierają. Podanie dwóch dawek w odstępie 6–12 miesięcy, przy czym ochronę pojawia się już po 2–4 tygodniach po zaaplikowaniu pierwszej dawki.
Poliomyelitis
Zarazić się możesz drogą pokarmową i kropelkową przez styczność z osobą zakażoną bądź przedmiotami zanieczyszczonymi przez nią kałem czy wydzieliną z gardła.
Szczepienie:
W Polsce szczepienie jest obowiązkowe. Przed podróżą do miejsc wysokiego ryzyka występowania polio każdy niezaszczepiony, nie w pełni zaszczepiony lub o nieznanym statusie szczepienia przeciwko polio powinien ukończyć rutynową serię szczepień zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień. Zaleca się, aby osoby dorosłe, rutynowo zaszczepione przeciwko polio, przed wyjazdem do krajów endemicznego występowania wirusa, np. Afryki Subsaharyjskiej, Afganistanu, Malezji, Filipin, otrzymały pojedynczą dawkę przypominającą.
Zakażenia meningogokowe
Zarazić się możesz od osoby chorej lub nosiciela, który sam nie wykazuje objawów choroby. Infekcja szerzy się drogą kropelkową, przez bezpośredni lub pośredni kontakt z wydzieliną dróg oddechowych zakażonego, który np. kicha lub kaszle. Choroba postępuje bardzo szybko, musisz zatem reagować natychmiast po zauważeniu niepokojących objawów.
Szczepienie:
Uodpornienie jest rekomendowane podróżującym na tereny występowania zakażeń meningokokowych (pas zakażeń meningokokowych w Afryce Subsaharyjskiej), studentom i uczniom kształcącymsię zagranicą, np. w USA, wyjeżdżającym służbowo do Arabii Saudyjskiej. Jeżeli planujesz podróż za granicę, powinieneś najlepiej poddać się szczepieniujedną dawką szczepionki o szerokim spektrum ochrony.
Kleszczowe zapalenie mózgu
Zarazić się możesz przez ukąszenie zainfekowanego kleszcza, podróżując po Europie lub Azji, lub poprzez spożycie niepasteryzowanego mleka od zakażonych zwierząt. Unikaj przebywania w rejonach endemicznego występowania choroby. Stosowanie środki odstraszające kleszcze, noś odpowiednie ubranie (długie rękawy koszul, nogawki spodni, nakrycie głowy). Po pobycie w terenie zalesionym dokładne obejrzyj skórę. Jeśli znajdziesz kleszcza na skórze, jak najszybciej usuń go pęsetą (złap kleszcza jak najbliżej skóry i wyciągnij płynnym ruchem bez wykonywania ruchów skrętnych). Zaszczep się.
Szczepienie:
Szczepienie obejmuje podanie trzech dawek w zalecanych odstępach czasu.Zaszczep się co najmniej 3 tygodnie przed planowanym wyjazdem. Pamiętajo przyjmowaniu dawki przypominającej co 3–5 lat.
Japońskie zapalenie mózgu
Zarazić się możesz przez ukąszenie zainfekowanego komara. Pamiętaj o stosowaniu środków odstraszających komary (rozpylaj je na skórę kilkakrotnie), moskitier, siatek w oknach, właściwym ubiorze (długie rękawy koszul i nogawki spodni). Zaszczep się, jeśli długość pobytu lub charakter twojego wyjazdu może zwiększać ryzyko zachorowania.
Szczepienie:
Pamiętaj o szczepieniu przed podróżą do krajów Azji i Regionu Zachodniego Pacyfikuoraz Papui Nowej Gwinei, zwłaszcza jeśli planujesz np. piesze wycieczki poza miasto, trekking, spanie w namiotach bądź pod gołym niebem, oddalanie się od miast i aglomeracji miejskich, uprawianie sportów w terenie, wędrówki po terenach zalesionych itp.) lub zamieszkanie w rejonach występowania zachorowań na japońskie zapalenie mózgu. Szczepić można zarówno dorosłych, jak i dzieci od 2. m.ż., o sposobie szczepienie decyduje lekarz. Aby uzyskać najszerszą możliwą ochronę, konieczne są dwie dawki szczepionki w odstępie 28 dni. Jeśli twój wyjazd wymaga szybkiego uodpornienia, może zostać zaszczepiony w trybie przyspieszonym. Uodpornienie powinno być zakończone, co najmniej tydzień przed datą planowanego wyjazdu w obszary występowania japońskiego zapalenia mózgu.
Wścieklizna
Zarazić się możesz w wyniku ugryzienia lub oślinienia uszkodzonej skóry lub błon śluzowych przez chore zwierzę. Unikaj kontaktu z bezpańskimi zwierzętami, głównie psami i kotami, jak również ze zwierzętami dzikimi, żyjącymi na wolności. Bezwzględnie unikaj dotykania i głaskania zwierząt, nawet gdy są udomowione i zachowują się przyjaźnie.
Szczepienie:
Zalecane jest osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego występowania choroby, które narażone są na bezpośredni kontakt z chorymi zwierzętami. Szczepienie nie zwalnia z konieczności zastosowania szczepienia po pokąsaniu przez zwierzę podejrzane o chorobę.O konieczności szczepienia decyduje lekarz.
Dur brzuszny
Zarazić się możesz przez skażoną żywność lub wodę. Pamiętaj, że dur brzuszny to choroba brudnych rąk. Nie jedz lokalnych potraw przygotowanych w złych warunkach sanitarno-higienicznych lub pochodzących z niewiadomego źródła. Unikaj spożywania surowych produktów. Nie dodawaj do napojów kostek lodu.
Szczepienie:
Pamiętaj o nim, jeśli wybierasz się w rejony Azji Pd. lub Wsch., Afryki, Ameryki Środk. czy Pd. Niestety niejest ono w 100% skuteczne, dlatego nawet zaszczepieni podróżni powinni przestrzegać zalecanych środków ostrożności dotyczących żywności i wody oraz zasad higieny. Dorośli i dzieci po 2. r.ż.: uodpornienie po jednorazowym podaniu 1 dawki szczepionki. Jeżeli dana osoba nadal narażona jest na zakażenie, szczepienie należy powtarzać co 3 lata.
Cholera
Zarazić się możesz głównie przez spożycie zakażonego pożywienia (np. surowe lub niedogotowane owoce morza i warzywa) lub wody. Pamiętaj o higienie przygotowania żywności – przestrzegaj zasady „ugotuj, upiecz, obierz lub zapomnij”, nie dodawaj do napojów kostek lodu. Przestrzegaj zasad higieny – często myj ręce lub odkażaj płynem dezynfekcyjnym,zęby myj tylko w wodzie przegotowanej lub mineralnej.
Szczepienie:
Zalecane osobom podróżującym do krajów Afryki oraz Ameryki Pd. i Środk. Dorośli i dzieci powyżej 6 lat: 2 dawki; dzieci od 2. r.ż. do6 lat: 3 dawki podawane w odstępach co najmniej 1 tygodnia; cykl szczepienie należy zakończyć przynajmniej tydzień przed wyjazdem.
Żółta gorączka (żółta febra)
Zarazić się możesz przez ukłucie zainfekowanego komara. Pamiętaj o stosowaniu środków odstraszających komary, moskitier, właściwym ubiorze (długie rękawy koszul i nogawki spodni), zwłaszcza od zmierzchu do świtu.
Szczepienie:
Jest obowiązkowe (potwierdzone wpisem do Międzynarodowego Świadectwa Szczepień, tzw. żółtej książeczki)i stanowi warunek wjazdu do wielu krajów, w których choroba występuje lub może zostać zawleczona. Jeżeli wybierasz się w rejony endemicznego występowania choroby w Afryce, Ameryce Środk. i Pd lub podróżujesz do kraju wymagającego do wjazdu certyfikatu szczepienia, pamiętaj, aby wykonać szczepienie nie później niż 10 dni przed wyjazdem.
Malaria
Zarazić się możesz przez ukąszenie zainfekowanego komara. Pamiętaj o zapobieganiu ukąszeniom komarów:stosowaniu środków odstraszających (nanoś je na odkrytą skórę kilkakrotnie), moskitier, siatek w oknach, właściwym ubiorze (długie rękawy koszul i nogawki spodni), zwłaszcza od zmierzchu do świtu.
Chemioprofilaktyka:
Leki przeciwmalaryczne zalecane osobom podróżującymw rejony zagrożone malarią: obszary tropik.i subtropik. Azji, Afryki, Ameryki Pd. i Środk. oraz na wyspy pd.-zach. Pacyfiku. Leki musisz przyjmować przed podróżą, przez cały okres pobytu w strefie malarycznej oraz określony czas po jej opuszczeniu.